Menu główne

zakapturzona postać na czerwonym tle z napisem scam

Co to jest SCAM i jak się przed nim uchronić?

11-02-2025

Codziennie korzystasz z Internetu, ale czy dbasz o swoje bezpieczeństwo? Cyberprzestępcy wykorzystują wiele zaawansowanych sposobów, by zdobyć Twoje dane, a jednym z nich jest SCAM. Dowiedz się, na czym polega i jak się przed nim bronić.

SCAM – co to jest?

SCAM to typ wirtualnego oszustwa, które polega na wzbudzaniu zaufania użytkownika, by wyłudzić od niego pieniądze. Cyberprzestępcy wykorzystują różne metody i kanały komunikacji, by zachęcić Cię do interakcji. Najczęstsze techniki to:

  • Nieuczciwe serwisy internetowe. Przestępcy tworzą m.in. strony internetowe, na których obiecują szybki zarobek. Serwisy często działają na zasadzie piramidy finansowej, czyli zyskasz, jeśli wpłacisz określoną kwotę.
  • Oferty pracy artystyczno-rzemieślniczej, np. szydełkowania, robienia artystycznych kartek – oszuści obiecują wysokie stawki za pracę chałupniczą, jednak wcześniej musisz podać swoje dane osobowe i wpłacić określoną kwotę na konto bankowe.
  • Zbiórki internetowe. Scamerzy wykorzystują ich popularność, a także współczucie użytkowników oraz chęć wspierania innych. Dlatego często wymyślają poruszające historie, np. ciężko chorego dziecka lub zwierzęcia, by nakłonić Cię do szybkiej wpłaty.
  • Rozsyłanie SPAMu, czyli niechcianych wiadomości, e-maili, które trafiają do masowego odbiorcy i najczęściej nie mają żadnej wartości merytorycznej. To jeden ze sposobów m.in. na wyłudzenie pieniędzy, danych osobowych lub przesłanie złośliwego oprogramowania.
  • Phising. Przestępcy podszywają się pod różne instytucje, np. PGE, dzwonią i starają się uzyskać Twoje dane osobowe oraz inne, które służą do korzystania z kont bankowych, np. loginy, hasła. Przestępcy usiłują również nakłonić przez telefon do zainstalowania oprogramowania, które ma wykryć potencjalne wirusy a w praktyce przekazuje przestępcy kontrolę nad komputerem.

Przeczytaj także kilka ważnych wskazówek: Jak sprawdzić, kto dzwonił na Twój numer telefonu?

Dlaczego SCAM jest niebezpieczny?

SCAM to bardzo niebezpieczna praktyka, na którą wszyscy użytkownicy Internetu powinni być wyczuleni, w szczególności osoby starsze. One są bardziej podatne na techniki manipulacyjne i łatwiej mogą ulec presji przestępcy. Dlaczego trzeba uważać na SCAM? Oszuści:

  • są sprytni i potrafią umiejętnie ukryć swoje zamiary,
  • oddziałują na emocje – dobrze wiedzą, że więcej mogą zdziałać, gdy działasz pod wpływem emocji masz problem z racjonalną oceną sytuacji,
  • wywierają presję aby wskazane przez nich działania wykonać natychmiast, w trakcie trwania rozmowy telefonicznej, kiedy nie masz możliwości skontaktowania się z bliskimi celem ich weryfikacji. 

To sprawia, że dane, m.in. imię i nazwisko, hasła do konta, numery kart płatniczych, są narażone na niebezpieczeństwo.

Przeczytaj także: Jak zadbać o bezpieczeństwo seniorów w sieci?

SCAM – podstawowe wskazówki bezpieczeństwa

Wiesz, co to jest SCAM i dlaczego jest niebezpieczny, a czy umiesz się przed nim bronić? Oto kilka najważniejszych wskazówek.

1. Zachowaj czujność

Kiedy zobaczysz np. podejrzanego maila, najpierw upewnij się, że znasz dane nadawcy. Jeśli nie, nie odpowiadaj na wiadomość, a najlepiej od razu ją usuń. W treści może np. znajdować się link ze złośliwym oprogramowaniem.

Przeczytaj także: Gdzie zgłaszać podejrzane maile i co robić, gdy się je otworzy?

2. Korzystaj z wiarygodnych stron internetowych

Pamiętaj, że jedną z technik SCAMu jest tworzenie stron internetowych, które tylko z pozoru wydają się wiarygodne. Dlatego warto korzystać ze znanych serwisów czy sklepów internetowych. Dla pewności możesz sprawdzić regulamin oraz dane kontaktowe, np. adres, numer NIP. To dane, które pozwolą Ci szybko zweryfikować sprzedawcę lub właściciela strony.

3. Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe

System antywirusowy pomoże Ci chronić dane osobowe i finansowe (np. numery kont bankowych), prywatność (m.in. treść rozmów, zdjęcia) przed próbą cyberataku. Programy cyklicznie skanują komputer i poinformują Cię o wyniku analizy. Przydatne wskazówki o innej, lecz równie przydatnej usłudze co antywirus, znajdziesz na stronie: https://toya.net.pl/bezpieczny-internet.

Przeczytaj też: Jak można zabezpieczyć sieć Wi-Fi?

4. Uważnie czytaj oferty

Akcje, które promują szybkie oraz wysokie zyski, wzbudzają zainteresowanie i zachęcają do kliknięcia oferty. Jednak warto wcześniej wziąć głęboki oddech, dokładnie przeczytać ofertę i upewnić się co do jej warunków. Nie rób niczego zbyt pochopnie – w ten sposób z pewnością zadbasz o swoje bezpieczeństwo online.