Zakupy online są wygodne, ale czy bezpieczne? To zależy od Ciebie. W poniższym tekście przedstawiamy 12 zasad, które pomagają robić zakupy w Internecie bezpiecznie i świadomie. Zachęcamy do zapoznania się z nimi i wprowadzenia ich w życie. Dzięki nim możesz ochronić swoje pieniądze oraz dane osobowe.
Ilu Polaków robi zakupy online?
558 zł to średnia kwota, jaką na zakupy w Internecie wydają miesięcznie uczestnicy badania przeprowadzonego na potrzeby raportu „E-commerce w Polsce 2024”. Z tego samego dokumentu wynika, że zakupy w sieci zrobiło już niemalże 8 na 10 polskich internautów. Czy taki wynik może zaskakiwać? Zdecydowanie nie.
W ciągu ostatnich 12 lat liczba zarejestrowanych w Polsce sklepów internetowych zwiększyła się o prawie 350 proc. Konsumenci coraz chętniej kupują też na zagranicznych serwisach internetowych. Bo czy polski, czy zagraniczny e-sklep, każdy z nich jest otwarty 24 godziny na dobę, nie trzeba do niego jechać, łatwiej porównać ceny, które mogą być atrakcyjniejsze niż w sklepie stacjonarnym, asortyment jest większy. A gdy już sfinalizuje się transakcję, można wybrać taką formę dostawy, żeby zakupów nie dźwigać do domu. Nie bez znaczenia jest też możliwość dokonania zwrotu konsumenckiego przy zakupach w całej Unii Europejskiej.
Zalet zakupów internetowych jest wiele, ale warto również zwrócić uwagę na kwestie związane z bezpieczeństwem. Mają one fundamentalne znaczenie dla komfortowych transakcji online.
Jakie są zasady bezpiecznych zakupów w Internecie?
Cyberbezpieczeństwo to temat, który nigdy nie powinien być bagatelizowany. Gdy dodatkowo w grę wchodzą pieniądze i dane osobiste, odpowiednia ostrożność staje się niezbędna, by uniknąć oszustwa i nieprzyjemnych niespodzianek.
Kupuj tylko w wiarygodnych sklepach internetowych
Zakupy w sieci można robić przez witryny poszczególnych marek, w e-hipermarketach (marketplace’ach), a nawet w mediach społecznościowych. Pamiętaj jednak, że nie wszystkie platformy są równie bezpieczne. Zawsze dokładnie sprawdzaj adres URL (to, co następuje w adresie strony po www, np. pod kątem literówek czy dodatkowych znaków), certyfikaty strony (SSL) oraz czy sklep ma transparentne warunki sprzedaży.
Czytaj dokładnie regulamin sklepu
Regulamin sklepu to dokument, który powinien zawierać wszystkie informacje dotyczące zasad sprzedaży, praw konsumenta, polityki zwrotów oraz danych sprzedawcy. Zawsze sprawdzaj, czy jest on dostępny na stronie i czy podaje dane rejestrowe firmy, takie jak NIP.
Nie daj się złapać na „super-hiper” promocje
Nieprawdopodobnie atrakcyjna cena to często wabik dla nieświadomych klientów. Pamiętaj — jeśli oferta wygląda zbyt dobrze, by była prawdziwa, to pewnie albo dotyczy produktu nieoryginalnego, albo po prostu jest oszustwem. Zachowaj sceptycyzm i dokładnie sprawdź źródło promocji, aby nie paść ofiarą phishingu lub fałszywego sklepu. Zachowaj szczególną ostrożność w sezonie zakupowym — przy okazji Black Friday albo zakupów świątecznych.
Korzystaj z bezpiecznych i popularnych metod płatności
Wybieraj metody płatności znane i sprawdzone, takie jak płatności kartą kredytową lub debetową z dodatkową autoryzacją (np. kodem SMS), BLIK, PayPal czy szybkie przelewy online. Zapewniają one większe bezpieczeństwo transakcji oraz zwykle umożliwiają reklamację. Nie dokonuj płatności przez linki wskazywane w komunikatorach czy wiadomościach prywatnych.
Nie korzystaj z automatycznego zapamiętywania danych płatniczych
Nie zapisuj danych płatniczych w menadżerze haseł w przeglądarce internetowej. Gdy zgubisz telefon albo ktoś włamie się do Twojego komputera, dostanie je podane jak na tacy.
Stosuj silne i unikalne hasła do kont zakupowych oraz uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA)
Silne hasła łączą wielkie i małe litery, cyfry oraz znaki specjalne. Nie powtarzaj tego samego hasła na różnych stronach. We wszystkich sklepach gdzie jest to możliwe stosuj uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA).
Po zakończonej transakcji wyloguj się ze swojego konta w e-sklepie
Wylogowanie chroni Twoje dane przed dostępem przez osoby trzecie.
Zachowuj potwierdzenia zamówień i płatności
Przechowuj elektroniczne i/lub papierowe potwierdzenia transakcji. Mogą się przydać w przypadku reklamacji, zwrotów lub sporów ze sklepem.
Sprawdzaj autentyczność e-maili potwierdzających transakcje
Po transakcji powinien przyjść do Ciebie mail z jej potwierdzeniem. Dokładnie weryfikuj adres nadawcy — zwróć uwagę, czy domena się zgadza, czy nie ma literówek lub podejrzanych znaków. Unikaj klikania w linki i załączniki w podejrzanych mailach, a w razie wątpliwości kontaktuj się bezpośrednio ze sklepem.
Nie podawaj wrażliwych danych osobowych
Do realizacji zlecenia sklep nie potrzebuje Twojego numeru PESEL albo danych do logowania do banku. Nigdy nie udostępniaj poufnych informacji, które nie mają podstaw prawnych ani praktycznych w procesie zakupowym.
Sprawdzaj opinie innych klientów
Zanim dokonasz zakupu, sprawdź opinie innych internautów — na stronach z recenzjami, w mediach społecznościowych oraz w wyszukiwarkach. Zwróć uwagę czy brzmią autentycznie. Sprawdź też reakcje sklepu na ewentualne negatywne komentarze.
[H3] Regularnie aktualizuj oprogramowanie i antywirusa na swoich urządzeniach
Aktualizacje oprogramowania i programów antywirusowych są bardzo ważne dla ochrony przed zagrożeniami w sieci — zapewniają łatanie luk bezpieczeństwa i poprawiają stabilność systemu. Warto korzystać z kompleksowych rozwiązań, takich jak pakiet Bezpieczny Internet TOYA: https://toya.net.pl/bezpieczny-internet.
FAQ — bezpieczne zakupy w Internecie, najważniejsze pytania
Co to jest certyfikat SSL?
Jest to cyfrowy dokument, który szyfruje połączenie między stroną internetową a przeglądarką użytkownika. Certyfikat SSL zapewnia bezpieczne przesyłanie danych i potwierdza autentyczność witryny.
Co zrobić, gdy podejrzewam, że jestem ofiarą oszustwa podczas zakupów online?
Natychmiast zgłoś incydent do swojego banku, zastrzeż kartę płatniczą, zmień hasła do kont, a o sprawie powiadom policję. Zachowaj dowody transakcji i korespondencję z oszustem.
Czy w sezonie zakupowym (np. na Black Friday) stosować dodatkowe zabezpieczenia?
Zasady bezpieczeństwa zakupów online powinny być stosowane codziennie. W specjalnych okresach, takich jak Black Friday, warto jedynie wzmóc czujność i przestrzegać je szczególnie skrupulatnie.
