INDEX

Projektowanie Systemów Informatycznych

INDEX


Typologia SI


Zasięg terytorialny

Zakres merytoryczny

Systemy wspomagające przykładowo:

Generacje SI

Kompleksowość (złożoność funkcjonalna(?))

Poziom integracji

Uniwersalność

PSI - INDEX


Wykład I

Metody modelowania funkcji


Modelowanie funkcji - zbiór metod opisujących organizację; jakie funkcje ma spełniać system? do jakich celów dąży?

Diagram Hierarchii Funkcji
(FHD - Function Hierarchy Diagram)

Służy do zdefiniowania wszystkich funkcji opisujących SI.

Cele modelowania funkcji

  1. Opracowanie szczegółowego modelu potrzeb informacyjnych użytkownika.
  2. Opracowanie takiego modelu, który byłby niezależny od metod realizacji SI (od oprogramowania, syst. oper. itp.).

Korzyści

Dokładne poznanie potrzeb informacyjnych użytkownika - funkcji, jakie system ma realizować.

Zasady tworzenia

Pola formularza opisu wymagań

Zasady graficznej notacji FHD

Weryfikacja

Należy doprowadzić, aby FHD był:

UWAGA: W FHD nie ma pokazanych zależności!

Rodzaje zależności między funkcjami

Hierarchia funkcji odpowiada w implementacji menu SI.

Przykład (Źródło: E. Ziemba, G. Billewicz, Zastosowanie technologii CASE w analizie danych i procesów - Analiza przypadku, w: Informatyka 7-8/2000):

System kontroli realizacji planu produkcji - podsystem (funkcja nr 2) Systemu zarządzania produkcją.

Formularz opisu wymagań dla funkcji 2.1.1 Dopisywanie raportów z produkcji:
NAZWA FUNKCJI 2.1.1 Dopisywanie raportów z produkcji.
OPIS Funkcja pozwala wpisywać dzienną produkcję poszczególnych wyrobów na podstawie Raportów z wykonania produkcji.
DANE WEJŚCIOWE Kartoteka wyrobów oraz Raport z wykonania produkcji.
ŹRÓDŁO DANYCH WEJŚCIOWYCH Kartoteka wyrobów jest zbiorem założonym w systemie Techniczne przygotowanie produkcji.
Raporty z wykonania produkcji dostarczane są z wydziałów produkcyjnych przedsiębiorstwa.
WYNIK Utworzenie Kartoteki wykonania produkcji.
WARUNEK WSTĘPNY Wcześniej należy utworzyć Kartotekę wyrobów w module Techniczne przygotowanie wyrobów.
WARUNEK KOŃCOWY Kartoteka wykonanie produkcji stanowi podstawę do oceny realizacji wykonania produkcji.
POWÓD Funkcja umożliwia ewidencję wykonania produkcji, zmniejsza ilość popełnianych błędów podczas tej ewidencji.
UWAGI Nie jest możliwe zarejestrowanie wykonania wyrobu, który nie jest wpisany do Kartoteki wyrobów. Taka sytuacja może być wynikiem błędu w kodzie wyrobu.

PSI - INDEX


Wykład II

Modelowanie procesów


Przedstawienie obiektów zewnętrznych, procesów elementarnych, składnic danych oraz powiązań pomiędzy tymi elementami.

Model procesów jest następstwem określenia wymagań użytkownika i funkcji systemu.

Diagramy przepływu danych
(DFD - Data Flow Diagram)

  1. Obiekty zewnętrzne (terminatory, encje zewn., external entities) - reprezentują zewnętrzne w stosunku do analizowanego systemu źródła powstania i miejsca przeznaczenia informacji (te, które dostarczają i odbierają dane); KLIENT, DOSTAWCA, BANK i inne.
  2. Składnice danych (magazyny, zbiory, data stores) - reprezentują miejsca przechowywania danych między procesami (dostępne są tylko z procesów). Zaistnienie składnicy w DFD ma sens wtedy, kiedy przechowywane tam dane służą realizacji co najmniej dwóch procesów [Wrycza]; wszelkiego rodzaju KARTOTEKI.
  3. Procesy (funkcje, proceses) - definiują sposób wykonywania jednej lub więcej funkcji (program, procedura, algorytm, operacja ręczna czy zautomatyzowana (całkowicie lub częściowo) - wszystkie czynności wykonywane na danych).
  4. Przepływy danych (strumienie, data flows) - przedstawiają obieg danych w systemie; powiązania pomiędzy procesami a innymi elementami DFD.

Zasady włączania przepływów danych [Wrycza]:

Podstawowe operacje na danych, w których biorą udział składnice [Wrycza]:


Podział DFD ze względu na stopień szczegółowości

  1. Kontekstowe.
  2. Zerowe (systemowe).
  3. Szczegółowe (procesów elementarnych).

Diagram kontekstowy

Najmniejszy stopień szczegółowości - pokazuje powiązania systemu z otoczeniem:

Etapy modelowania

Diagram zerowy (systemowy)

Przedstawia ogólną strukturę systemu, obrazuje główne procesy systemu, obiekty zewn., magazyny danych i przepływy.

Etapy modelowania

Zidentyfikowanie:

Diagram szczegółowy

Dokładny obraz procesów i podsystemów - dalsze uszczegółowienie.

W trakcie dekompozycji diagramów obowiązuje zasada, iż tylko przepływy danych, które pojawiły się na poziomie zerowym mogą wystąpić na niższych poziomach hierarchii [Wrycza].

Etapy modelowania

Określenie:

Przeznaczenie diagramów

Diagramy kontekstowe i systemowe - dla projektantów, programistów i użytkowników systemu.

Diagramy szczegółowe - dla projektantów i programistów.

Zasady tworzenia diagramów

  1. Uporządkowanie diagramów w hierarchię: kontekstowe, zerowe, szczegółowe.
  2. Uchwycenie głównych procesów i uszczegółowienie jest bardziej odpowiednie niż uogólnianie procesów elementarnych.
  3. Przypisanie jednoznacznych nazw dla procesów, obiektów i magazynów.
  4. Przestrzeganie, żeby żadne dane niewykorzystywane przez proces nie wpływały do niego.
  5. Przestrzeganie, aby każdy proces miał wejście i wyjście.
  6. Zapewnienie, aby każdy przepływ miał początek i kończył się na procesie.
  7. Przestrzeganie, aby wszystkie dane wprowadzane lub wyprowadzane z obiektów zewn. podlegały przetwarzaniu w procesach i nie dopuszczać przepływów między składnicami a obiektami zewn..
  8. Konsekwentne używanie symboli.
  9. Oznaczenie w odpowiedni sposób powtarzających się elementów.
  10. Unikanie nadmiernie złożonych DFD (max 9 procesów na jednym DFD).
  11. Weryfikowanie diagramów.
  12. Opisanie każdego elementu w słowniku danych (data dictionary).

Zasady opisania

PSI - INDEX


Wykład III

Modelowanie danych


Zidentyfikować dane - dokładna charakterystyka danych wykorzystywanych przez system i relacji pomiędzy danymi.

Diagramy związków encji
(ERD - Entity Relationship Diagram)

Obiekty (encje, entities)

Osoba, miejsce, zdarzenie, które ma znaczenie dla projektowanego systemu, o tym obiekcie są gromadzone i przechowywane informacje, musi być zidentyfikowany - mieć nazwę. Występuje, gdy: ma 2 atrybuty, 1 związek (z innymi), 1 klucz, jeśli związana jest z nim jedna (przynajmniej) funkcja z diagramu DFD.

Atrybuty (attributes)

Do kwalifikowania, określania obiektu, charakteryzuje obiekt.

Własności: nazwa, opis, format, długość i zakres wartości.

Rodzaje:

Typy obiektów - to obiekty o tych samych atrybutach.

Związki (relacje, relations)

Wiążą obiekty.

Typy:

Opcjonalność (opcyjność): czy dany związek musi wystąpić pomiędzy obiektami czy nie?

Etapy modelowania danych

  1. Identyfikacja wzajemnie wykluczających się obiektów i typów obiektów w systemie.
  2. Określenie typu powiązań pomiędzy obiektami (stopień i opcjonalność). Sporządzenie tablicy krzyżowej powiązań między obiektami, np.:
  3. Identyfikacja atrybutów związanych z poszczególnymi obiektami.
  4. Identyfikacja atrybutów kluczowych dla każdego typu obiektów.
  5. Sprawdzenie poprawności diagramu, spójności z DFD, jakości.

Słownik danych (Data Dictionary)

Zawiera dokładne definicje wszystkich elementów każdego z diagramów, a także wzajemne powiązania pomiędzy diagramami (modelami) [Fuglewicz].
Symbol Znaczenie
= składa się z
+ i
() opcjonalność (element może wystąpić lub nie)
{} iteracja (element może się powtórzyć)
[] selekcja (jeden z podanych elementów może zostać wybrany)
** komentarz
@ identyfikator (klucz obiektu)
| oddzielenie alternatywnych elementów w konstrukcji []
".." literał

Opisane

Każdy element

Zalety stosowania słowników

PSI - INDEX


Wykład IV

Diagramy historii życia obiektu
(ELH - Entity Life History)


Ukazanie zmiany stanu danych w czasie.

Etapy tworzenia

  1. Identyfikacja obiektów z diagramu ERD.
  2. Określenie zdarzeń w życiu obiektów, które tworzą jego historie (procesy z DFD).
  3. Opracowanie tablicy krzyżowej historii życia obiektu.
      Zdarzenia
    Obiekty 1 2 3 4 5
    A I   R    
    B   I   M I
    C R M I   M
    D   D   D  
    I - Utworzenie nowego obiektu (INSERT)
    M - Aktualizacja wartości atrybutu (MODIFY)
    R - Czytanie obiektu (READ)
    D - Likwidowanie obiektu (DELETE)

  4. Opracowanie (zgodnie z notacją) wstępnych diagramów ELH dla każdego obiektu. Zidentyfikować zdarzenia, które:
    • powodują tworzenie obiektu
    • modyfikują poszczególne atrybuty obiektu
    • usuwają obiekt z systemu
    • w inny sposób oddziałują na obiekt
  5. Zbudowanie struktury zdarzeń. Na strukturę zdarzeń składają się 3 rodzaje zdarzeń:
    • Sekwencyjne (jedno po drugim).
    • Iteracyjne (powtarza się n-razy lub nie występuje wcale).
    • Selektywne (warunkowe - definicja pewnej liczby alternatywnych opcji).
  6. Notacja diagramów ELH
  7. Weryfikacja
    • diagramu
    • spójności z diagramami ERD i DFD
  8. Sporządzenie słownika
    • katalog zdarzeń
    • obiekty
    • ...

PSI - INDEX


Wykład V

Modele cyklu życia systemu informatycznego


Dlaczego informatyzować? Jak i czym to robić?

Proces projektowania

Grupa spójnych działań (o charakterze interdyscyplinarnym i wielokrotnie ocenionych ?, silnie ustrukturalizowanych), których celem jest zdefiniowanie potrzeb.

Etapy projektowania

Cel projektowania SIZ

Zapewnienie skutecznego, efektywnego i szybkiego zbierania i przetwarzania danych oraz udostępniania informacji, na które zgłaszany jest popyt ze strony użytkowników.

Cykl życia systemu (SDLC)

Ciąg wyodrębnionych, spójnych etapów, pozwalających na pełne i skuteczne zaprojektowanie, oprogramowanie, a następnie użytkowanie SI. schemat patrz [Fuglewicz]

Modele cyklu życia systemu

Model liniowy

Założenia

  1. Na początku każdego projektu istnieje stabilny zestaw potrzeb.
  2. Potrzeby nie zmieniają się w trakcie życia systemu.
  3. Proces budowy systemu odbywa się stopniowo.
  4. Każdy kolejny etap oznacza uszczegółowienie i przybliżenie do rzeczywistości.
  5. Powoduje to powrót do poprzednich etapów w momencie, gdy nie mamy wszystkich elementów procesu projektowego.

Model ewolucyjny

  1. Cały system podzielony jest na moduły.
  2. Każdy z nich odbywa przejście przez kolejne fazy cyklu budowy systemu.
  3. Na końcu działań projektowych przystępuje się do specjalnego etapu polegającego na integracji całego systemu i przeprowadzeniu testów.
  4. W systemie podzielonym na części, których realizacja przesunięta jest w czasie, łatwiej nadążyć ze zmieniającym się celem działania.
  5. Ponieważ każdy moduł stanowi początkowo organicznie odrębną część, należy zwrócić uwagę na niebezpieczeństwo związane z koniecznością integracji modułów w całość.

Model przyrostowy

  1. Analiza dla całości systemu, powstaje koncepcja wstępna systemu.
  2. System dzielony na moduły, a następnie projektowany, programowany i testowany dla każdego z nich osobno.
  3. Spójność zapewniają - wspólne końcowe etapy - integracja systemu.

Model Fry'ego (model systemów baz danych)

Etapy

  1. Sformułowanie zagadnienia i Analiza potrzeb - zabranie potrzeb informacyjnych użytkowników.
  2. Modelowanie logiczne (konceptualne) - opis modelu danych i przyszłych procesów w systemie.
  3. Projektowanie fizyczne - projekt struktury zbiorów, wzorców dokumentów, technologii przetwarzania, specyfikacji wewn.
  4. Programowanie i Wdrożenie - stworzenie bazy danych i oprogramowanie zastosowań.
  5. Eksploatacja i kontrola.
  6. Modyfikacja i adaptacja - udoskonalenie funkcjonowania w wyniku pojawiających się nowych potrzeb.

Model z prototypem

  1. Ogólne określenie wymagań.
  2. Budowa prototypu.
  3. Weryfikacja prototypu przez użytkownika.
  4. Modyfikacja prototypu.
  5. Realizacja zgodnie z modelem kaskadowym.
  6. Eksploatacja i modyfikacja systemu.

Metody wykorzystywane do tworzenia prototypów

  1. Niepełna realizacja - ?.
  2. Języki wysokiego poziomu.
  3. Wykorzystywanie gotowych procedur i bibliotek.
  4. Generatory interfejsu użytkownika.
  5. Szybkie programowanie (quick and dirty ?).
  6. Paper ? - rozrysowanie interfejsu systemu.

Wady

Zalety

Model spiralny

Fazy

  1. Rozpoczyna się ustalenia wstępnych wymagań i analizy ryzyka ich realizacji.
  2. Na tej podstawie buduje się pierwszy prototyp i tworzy konceptualny plan całości.
  3. Po kolejnej analizie ryzyka buduje się następny prototyp i tworzy się wymagania dotyczące oprogramowania.
  4. Powstaje plan tworzenia i odbywa się kolejny etap zakończony projektem oprogramowania.
  5. Kolejny obieg przynosi projekt szczegółowy, oprogramowanie, testy i wdrożenie.

PSI - INDEX


Wykład VI

Typologia metod PSI


Metodologia SIZ

Spójny, logicznie uporządkowany zbiór metod, technik i zasad wykorzystywanych w procesie realizacji cyklu życia systemu (w fazie analizy i projektowania ?).

Elementy metodyki tworzenia SIZ

Każda metodyka ma przede wszystkim:

Metodologie PSIZ

  1. Zorientowane na zakres funkcjonalny systemu.
    • top-down
    • bottom-up
    • hipo
  2. Strukturalne - zorientowane na dane i procesy.
    na dane:
    • SADT (Structured Analysis and Design Technique)
    • SSADM
    • SSA (Structured System Analysis)

    na procesy:
    • SASS (Yourdon Structured Analysis and System Specification)
    • Warnier/Orr Methodology
  3. Obiektowe.
    • PSL/PSA (Problem Statement Language/Analysis)
    • OMT (Object Modeling Technique)
    • OOA/OOD, OOAD (Object Oriented Analysis/Design)
  4. Operacyjne.
    • JSD (Jackson System Development)
  5. Podejście społeczne.
    • metodologia Checklanda ?

Podejście zorientowane na funkcje

  1. Cząstkowość oraz szczegółowa analiza i projektowanie modułów.
  2. Zastosowanie do tworzenia prostych systemów.
  3. Orientacja na projektowanie zbiorów i programów.

Podejście strukturalne

Cechy

  1. Orientacja na funkcje i procesy.
  2. Orientacja na dane.
  3. Analiza zstępująca "z góry na dół" (top-down).
  4. Priorytet analizy logicznej.
  5. Odrębność modelowania danych i procesów.
  6. Ustrukturalizowane narzędzia i techniki.

Techniki strukturalne

Fazy cyklu życia Metody i techniki
Analiza i projektowanie funkcji systemu Diagramy hierarchii funkcji
Diagramy zależności funkcji
Diagramy przepływu danych
Analiza i projektowanie danych
(struktura informacyjna systemu - modelowanie danych)
Diagramy związków encji
Diagramy historii życia encji
Słowniki danych
Normalizacja
Diagramy Warniera-Orra ?
Projektowanie procedur Tablice decyzyjne
Drzewa decyzyjne
Języki strukturalne i pseudokod
Projektowanie i implementacja programów Diagramy Warniera-Orra
Diagramy Nassi-Schneidermana
Schematy struktury

Etapy

  1. Analiza - definiowanie logicznego modelu systemu (formalizacja wymagań użytkownika).
  2. Projektowanie - definiowanie fizycznego modelu systemu (modelowanie procedur, programów, struktur danych).

Podejście obiektowe

Cechy

  1. Integracja modelu danych i procesów.
  2. Dane i procedury są powiązane ze sobą w obiektach (obiekt = dane + procesy realizacji tych danych).
  3. Hermetyzacja (enkapsulacja) - zmiana danych dotyczy tylko danego (jednego) obiektu.
  4. Grupowanie obiektów w klasy.
  5. Dziedziczenie danych i procedur w ramach hierarchii klas.
  6. Komunikacja między obiektami za pomocą przesyłania komunikatów.

Etapy

  1. Specyfikacja i analiza systemu.
    • Tworzenie modelu obiektu
    • Tworzenie modelu interfejsów (dynamiczna struktura systemu)
  2. Projektowanie - realizacja poszczególnych operacji wyróżnionych na etapie analizy. Definiowanie procesu współdziałania obiektów (w postaci opisu - grafów interakcji i ... obiektów).
  3. Implementacja - przekształcanie modeli faz projektu na oprogramowanie. Składa się z:
    • Diagramów stanów i ich zmian
    • Generacji bądź tworzenia kodu

Podejście operacyjne

Cechy

Modelowanie struktury systemu oprogramowania na podstawie struktury danych.

Etapy

  1. Analiza - stworzenie modelu struktury danych (diagramy struktury danych pozwalające na modelowanie hierarchiczne drzew ? danych).
  2. Specyfikacja - budowa schematu przepływów struktury danych (sieci specyfikacji systemu).
  3. Implementacja - definiowanie modelu struktury programów odzwierciedlających zaprojektowane wcześniej struktury danych i ich przepływy (diagramy implementacji systemu - model dystrybucji danych do procesów; diagramy struktur programów).

Podejście społeczne (socjotechniczne)

Cechy

  1. Zależności pomiędzy czterema czynnikami:
    • technologią
    • zadaniami
    • ludźmi
    • organizacją
  2. Systemy technologiczne nie mogą być rozpatrywane niezależnie od aspektów socjologicznych.

Etapy

  1. Analiza i założenia systemu.
    • Definicja sytuacji problemowych oraz procesów pomiędzy komórkami organizacji (dynamika tych procesów).
    • Definicja powiązań formalnych i zależności nieformalnych.
    • Charakterystyka struktury i dynamiki sytuacji problemowej z opisem uczestników i ich ról w procesie budowy systemu.
    • Stworzenie systemu modeli konceptualnych.
  2. Weryfikacja - odniesienie modeli konceptualnych systemu do rzeczywistości, określenie i przeprowadzenie pożądanych zmian.
  3. Formalizacja i implementacja - technicystyczne odwzorowanie na model fizyczny ze wskazaniem na:
    • interakcyjne techniki prototypowania ?
    • pakiety wspomagane analizą ryzyka
    • systemy probabilistyczne
    • analizy wielokryterialne
    • systemy sztucznej inteligencji

PSI - INDEX


Strategia informatyzacji

Powody

Przed informatyzacją odpowiedz na pytania

Wcześniej lub równolegle do strategii informatycznej należy opracować strategię gospodarczą.

Strategia gospodarcza a strategia informatyzacji.

Strategia gospodarcza Strategia informatyzacji
Bieżąca działalność organizacji. Bieżący stan informatyzacji.
    Istniejące:
  • procesy;
  • dane;
  • technologia;
  • zasoby ludzkie.
Projekt zmian w działalności organizacji. Projekt informatyzacji.
    Projekt:
  • procesów;
  • danych;
  • technologii;
  • zasobów ludzkich.
Plan startegiczny działalności organizacji. Plan strategiczny informatyzacji.
  • cele, zakres, funkcje;
  • zasoby finansowe, kadrowe, technologiczne, organizacyjne;
  • harmonogram informatyzacji.

Czynniki wpływające na określenie strategii informatyzacji

  1. Organizacja.
    • strategia gospodarcza
    • środowisko sprzętowo-programowe
    • możliwości finansowe
    • możliwości kadrowe
    • możliwości organizacyjne
  2. Otoczenie organizacji.
    • rynek oprogramowania i sprzętu
    • technologie informatyczne
    • metodologie i techniki
    • rozwiązania stosowane w innych organizacjach

Etapy strategii informatyzacji

  1. Zdefiniowanie celów, zakresu i ogólnych wymagań SIZ (cele, jakie szczeble informatyzować, a jakie nie? jakie są ogólne wymagania użytkowników wobec systemu? - funkcje systemowe; diagram kontekstowy lub diagram hierarchii funkcji).
  2. Opracowanie planu dostępności zasobów, jakie organizacja może przeznaczyć na realizację systemu (środki finansowe, personel, narzędzia, ograniczenia czasowe).
  3. Opracowanie wariantów realizacji SIZ (wybór: modelu, techniki, narzędzi, środowiska implementacyjnego; gotowe rozwiązania czy nowy system? z kim współpracować - kto to ma zrobić?).
  4. Oszacowanie takich kosztów wariantów realizacji SIZ, jak:
    • amortyzacja lub zakup narzędzi programowania
    • sprzęt
    • szkolenia
    • nakłady pracy (trudne w oszacowaniu);

      metody:

      • ocena eksperta (z dużą precyzją)
      • ocena przez analogię (na podstawie poprzednio realizowanych przedsięwzięć)
      • wycena dla wygranej (na podstawie oceny możliwości klienta i przewidywanych działań konkurencji)
      • szacowanie wstępujące (pracę dzieli się na mniejsze działania, dla których szacowanie kosztów jest łatwiejsze)
      • prawo Parkinsona (wszystkie przedsięwzięcia zawsze realizowane są przy założonych nakładach)
      • różne modele algorytmiczne do szacowania kosztów
  5. Analiza i porównanie wariantów realizacji SIZ z punktu widzenia:
    • kosztów
    • czasu realizacji
    • spełnienia wymagań użytkownika
    • zastosowanych rozwiązań informatycznych
    • niezawodności i ryzyka
  6. Przyjęcie wybranego wariantu realizacji SIZ.
  7. Określenie harmonogramu informatyzacji i powołanie zespołu realizującego przedsięwzięcie.
    • wydziela się zadania cząstkowe, termin ich realizacji i zasoby niezbędne do ich wykonania
    • określa się ... zespołu realizującego wdrożenie, odpowiedzialność za określone zadania dla odpowiednich osób
    • powołuje się lidera informatyzacji i nadzorującego prace z ramienia kadry kierowniczej

Dokumentacja projektu

Efekty poprawnie przeprowadzonej fazy strategicznej

Formy strategii informatyzacji

Strategie agresywne, bądź mieszane z przewagą s. agresywnej

Strategia gospodarcza i strategia informat. a powodzenie informatyzacji

PSI - INDEX


Metodyki planowania SIZ

  1. Sesja Metaplanu (MetaPlan Session)
  2. Sesja SWOT (Strengths-Weaknesses-Opportunities-Threats)
  3. Analiza Istotnych Czynników Powodzenia (Critical Success Factors)
  4. Model Spójności Dynamiki Zmian Broekstry
  5. Planowanie SI dla celów gosp. (Business Systems Planning)

Sesja Metaplanu

Polega na przeprowadzeniu dyskusji z moderatorem w zespołach, złożonych z: decydentów, ekspertów, użytkowników, informatyków. Każdy z zespołów pracuje nad projektami. Spotkania zespołów dotyczą:

Praca w zespołach: dyskusja, pisanie przez członków zespołów propozycji odnośnie postawionego problemu, dyskusja nad tymi propozycjami, określa się kryteria wyboru rozwiązania i wybiera się to optymalne (racjonalne).

Spośród rozwiązań poszczególnych zespołów wybierane jest najlepsze. Główna rola należy do moderatora - osoby przeprowadzającej dyskusję.

SWOT (Silne strony - Słabości - Szanse - Zagrożenia)

Procedura podobna do Metaplanu inne są kanały dyskusji:

Metoda istotnych czynników powodzenia

Czynniki powodzenia odpowiadają tym obszarom działalności organ., od których zależy powodzenie całej organizacji. Etapy:

Model spójności zmian Broekstry

Analiza i badanie wpływu jednych czynników na inne. Bierze się pod uwagę czynniki mające wpływ na funkcjonowanie i rozwój organizacji:

Można dzięki tej metodzie np.:

Metoda planowania SI dla biznesu (autorstwa IBMa)

Określa zależności, które występują w organizacji pomiędzy:

  1. Procesami gosp.
  2. Komórkami organizacyjnymi;
  3. Grupami danych (obiekty i encje)
  4. Zastosowaniami SI

Etapy:

  1. Wyszczególnienie wszystkich elementów w ramach tych 4 grup. (procesów, komórek, obiektów)
  2. Zdefiniowanie macierzy powiązań pomiędzy procesami gosp. a komórkami organizacyjnymi (w jaki sposób każda komórka jest powiązana z każdym procesem)
  3. Zdefiniowanie zależności pomiędzy procesami a danymi (dla każdej grupy danych określa się związek z każdym procesem - ...)
  4. Zdefiniowanie architektury SI ...
patrz [WRYCZA]

PSI - INDEX


Analiza Systemu Informatycznego

Analiza potrzeb informacyjnych użytkownika.

Fazy analizy SI

  1. Badanie potrzeb użytkowników
  2. Modelowanie logiczne systemu - opracowanie logicznego modelu procesów i danych

Opis struktury SI

Opracować dokumentację, ma być zatwierdzona przez wszystkie strony tworzące SI.

Elementy dokumentacji

  1. Dokumentacja opisująca wymagania użytkownika (uszczegółowiona strategia inf. organ.):
    • opis celu, zakresu, kontekstu systemu
    • opis ewolucji systemu - przewidywanie wymagań wobec systemu
    • opis wymagań funkcjonalnych
    • opis wymagań niefunkcjonalnych - działanie systemu, wymagania sprzętowe
  2. Dokumentacja opisująca opracowanie modelu systemu:
    • model systemu (opis) DFD, ERD
    • słowniki danych (def.: przepływów, procesów, składnic, atrybutów)

Sukces zapewnia:

  1. Zaangażowanie odpowiednich osób ze strony użytkownika SI - tych, które będą go eksploatowały, one definiują potrzeby.
  2. W fazie analizy ma nastąpić pełne rozpoznanie wymagań użytkownika.
  3. Sprawdzenie kompletności i spójności wymagań.
  4. Zachowanie podczas prac analitycznych przyjętych standardów.

ETAP I analizy SI - Badanie potrzeb użytkowników

Cechy:

Techniki badania wymagań użytkowników

  1. Analiza dokumentacji
  2. Wywiad
  3. Ankieta
  4. Analiza dokumentów (dynamicznych)
  5. Obserwacja

Stosuje się kilka technik jednocześnie.

Analiza dokumentacji

Zapoznanie się z dokumentacją, która funkcjonuje w danym przeds.:

+ Dokumentacja istniejących systemów.

Problemy z taką dokument.:

Wywiad

Jest to najpopularniejsza metoda w której użytkownicy mogą zebrać i zweryfikować informacje o systemie, zaakceptować rozwiązania; budowane jest zaufanie użytkownika do systemu.

Problemy:

Przygotowanie wywiadu

  1. Cel wywiadu - jasno określony (w punktach), dostarczony wcześniej.
  2. Wcześniejsze zapoznanie się analityków z przeds. (dokument. itp.).
  3. Wytypowanie osób, z którymi będzie przeprowadzony wywiad.
  4. Wyznaczenie czasu oraz miejsca przeprowadzenia wywiadu.
  5. Wcześniejsza autoryzacja wywiadu - zaakceptowanie go przez ludzi z kierownictwa przeds.

Przeprowadzenie wywiadu

Analitycy powinni:

  1. Przestrzegać zasad dobrego wychowania i kultury osobistej.
  2. Kontrolować wywiad, sterować jego przebiegiem, aby osiągnąć cel.
  3. Zadawać pytania, na które uzyskają odpowiedzi.
  4. Używać fachowego słownictwa, terminologii.
  5. Dążyć, aby wywiad miał charakter obiektywny.
  6. Robić przerwy.
  7. Wyznaczyć termin kolejnych spotkań.
  8. Sporządzać notatki.
  9. Zakończyć wywiad podsumowaniem.
  10. Sporządzić oficjalny protokół z wywiadu i przedłożyć go do zatwierdzenia użytkownikom.

Ankieta

Przeprowadzana po wywiadzie (dla potwierdzenia informacji) lub ...

Prokektowanie ankiety

Kiedy przeprowadzona

Analiza dokumentów (ciągle powstających)

Analiza tych dokumentów, które są tworzone w przeds. (raporty, zestawienia). Taka analiza ma dać odpowiedź na następujące pytania:

Informacja o obiegu istniejących dokumentów w przeds. pozwala wyeliminować ... i powtarzające się dokumenty.

Obserwacja (istniejącego systemu)

Umożliwia zaobserwowanie elementów, które dla użytkownika niekoniecznie są ważne (ale mogą być istotne z punktu widzenia tworzonego SI).

ETAP II - analizy SI - Opracowanie logicznego modelu systemu (specyfikacji)

... Odbywa się bez wystarczającego wsparcia ze strony analityków systemu, użytkownicy we własnym zakresie określają swoje potrzeby wobec systemu, mogą mieć z tym trudności. Jest przeprowadzona przez niwykfalifikowanych analityków - wynikiem czego jest źle opisany model systemu.

 ... Niedostateczny udział użytkownika. Użytkownicy nie rozumieją, że specyfikacja potrzeb wymaga wszystkich infor. o środowisku, w którym system będzie funkcjonował. Użytkownicy nie traktują tej fazy należycie i nie przywiązują doń dużej wagi.

Rola dobrze opracowanego logicznego modelu systemu - specyfikacji

  1. Funkcja komunikacji między użytkownikami i wykonawcami. 
  2. Specyfikacja wymagań użytk. punktem wyjścia do następnych faz.
  3. Specyfikacja powinna zawierać wymagania użytkownika w terminach dla niego zrozumiałych. 
  4. Specyfikacja powinna określac, co system ma robić (funkcje), a nie jak je realizować.

Kryteria logicznego modelu danych

  1. Jednoznaczność - wszystkie ... i jednakowo interpretowane.
  2. Kompletność - ma zawierać wszystkie wymagania użytkownika.
  3. Poprawność - każde wymaganie zweryfikowane i potwierdzone przez użytkownika.
  4. Spójność - brak sprzeczności pomiędzy popszczególnymi wymaganiami.
  5. Modyfikowalność - struktura i styl pozwalają na łatwe wprowadzanie zmian.
  6. Śladowość - wymagania zawarte w dokumentacji dają się śledzić (powiązania wymagań? pomiędzy modelami - procesów, danych).

Przed przystąpieniem do opracowania logicznego modelu należy wbrać elementy:

  1. Notację, w której będzie opracowany model.
  2. Metody budowy modelu.
  3. Narzędzia do realizacji modelu, ułatiwjące przyjęte metody i notację.

Notacje

Metody

Narzędzia

PSI - INDEX


Projektowanie systemu informatycznego

Przekształcenie modelu logicznego w fizyczny. Jak mają być realizowane funkcje i procesy, jakie zasoby są potzrebne, jak je alokować? Czym realizować?

Etapy

  1. Projektowanie fizyczne bazy danych.
  2. Projektowanie fizyczne procesów.
  3. Projektowanie wyjść i wejść SI.
  4. Projektowanie dialogu między SI a użytkownikiem (interfejsu).

Projektowanie fizyczne bazy danych

Pliki:

Etapy projektowania BD

  1. Określenie zastosowań bazy danych i zadecydowanie jakie dane mają być przechowywane.
  2. Podział danych wg znaczenia tematycznego.
  3. Definicja organizacji plików (rekurencyjna, bezpośrednia, indeksowana).
  4. Definicja metod dostępu do pliku (sekwencyjna, bezpośrednia).
  5. Definicja struktur danych:
    • definicja pliku (składnicy);
    • definicja struktury rekordu poszczególnych plików;
    • definicja pól danych (atrybuty);
    • opis typów poszczególnych pól danych (typów atrybutów);
    • definicja zakresu poszczególnych pól (dziedzina atrybutów).
  6. Definicja indeksu.
  7. Określenie związku pomiędzy poszczególnymi atrybutami i obiektami.
  8. Przetestowanie poprawności bazy danych ...

Projektowanie fiz. procesów

..................................... ..................................... .....................................

Projektowanie interfejsu

Interfejs systemu powinien:

Etapy projektowania interfejsu

  1. Analiza użytkowników i ich charakterystyk.
  2. Analiza zadań systemu.
  3. Ustalenie kryteriów przydatności.
  4. Dobór odpowiedniego stylu interakcji.
  5. Wybór odpowiednich urządzeń interakcyjnych.
  6. Uwzględnienie zasad przewodników i standardów.
  7. Prototypowanie.
  8. Ocena.

Zasady tworzenia interfejsu

  1. Spójność - wygląd oraz obsługa powinna być podobna przy różnych funkcjach systemu.
  2. Skróty dla doświadczonych użytkowników.
  3. Potwierdzenie przyjęcia polecenia użytkownika.
  4. Prosta obsługa błędów.
  5. Odwoływanie akcji.
  6. Kontrola nad systemem - aby system sam nie podejmował decyzji i nie zawładną światem.
  7. Nieobciążanie pamięci krótkotrwałej.
  8. Grupowanie powiązanych operacji.
  9. Liczba obiektów, nad którymi można równocześnie pracować wynosi od 5 do 9.

PSI - INDEX


Dokumentacja

Powinna być tworzona na każdym etapie projektowania.
Przeznaczona dla różnych grup użytkowników:

W różnych formach: W czasie przygotowywania dokumentacji wychwytuje się pewne błędy.

Składniki dokumentacji

  1. Opis funkcjonalny systemu - informacje o systemie przeznaczone dla początkujących użytkowników i osób zainteresowanych kupnem systemu.
    • Opis przeznaczenia i głównych możliwości systemu, wymagania.
    • Główne funkcje DHF - jakie funkcje realizuje.
    • Informacje dla kupującego.
  2. Podręcznik użytkownika - porady dla głównie początkujących użytkowników.
    • Sposób rozpoczęcia i zakończenia pracy.
    • Najczęściej wykorzystywane funkcje systemu.
    • Metody obsługi błędów - jak je poprawiać, ich unikać itp.
    • Prosty przykład korzystania z programu.
  3. Kompletny opis systemu - przeznaczony dla doświadczonych użytkowników.
    • Szczegółowy opis wszystkich funkcji.
    • Informacje o sposobach wywoływania poszczególnych funkcji.
    • Opis formatów danych.
    • Opis błędów pojawiających się najczęściej podczas pracy z systemem.
    • Informacje o wszystkich ograniczeniach występujących w systemie.
  4. Opis instalacji systemu - dla administratora systemu.
    • Sposób konfiguracji systemu (sieć, drukarki itp.).
  5. Podręcznik administartora systemu.
    • Jak dokonywać zmian w konfiguracji systemu.
    • Jak udostępniać system użytkownikom (hasła i inne zabezpieczenia).
  6. Słownik używanych pojęć (wyjaśnienie + przykład, np. pojęcia "rekord").
  7. Indeks (na końcu).

Czynniki wpływające na jakość dokumentacji

  1. Struktura dokumentacji.
    • Podzielona w czytelny sposób na punkty, sekcje, rozdziały itp.
    • Ponumerowanie, odwołania w spisie treści.
  2. Zachowanie standardów - całość dokumentacj ma spójną strukturę, jednolity sposób pisania i forma.
  3. Sposób pisania.
    • stosować krótkie zrozumiałe zdania, treściwe;
    • krótkie akapity;
    • oszczędność słów;
    • jak najmniej ...;
    • precyzyjna definicja używanych terminów;
    • powtarzanie trudnego opisu;
    • stosowanie tytułów, podtytułów, wyróżnień itp.
    • zrozumiałe odwoływanie sie do innych rozdziałów.

PSI - INDEX

INDEX