|
|
 Składnia
języka
|
 |
|
|
|
Zakańczanie
instrukcji
Jak już można zauważyć w przykładach z poprzedniego rozdziału, jedną z
głównych zasad języka PHP (jak i wielu innych - m. in. C i Perla) jest
umieszczenie na końcu każdej instrukcji (niekoniecznie linii) znaku średnika
(';'). Można go pominąć tylko jeśli w danym miejscu następuje przejście do
trybu HTML, a więc po danej linii następuje symbol przejścia do trybu HTML.
<?
echo "To jest test";
?>
<? echo "To jest test" ?>
Komentarze
Czasem zachodzi potrzeba oznaczenia czegoś w kodzie, dla kogoś innego czy
nawet dla siebie samego (zwłaszcza jeśli pracuje się nad dużym projektem
można się pogubić). Wtedy można skorzystać z jednej z kilku metod oznaczania,
dzięki którym parser PHP będzie wiedział, że dany tekst nie jest częścią
skryptu i można go zignorować. Komentarze przydają się także do tymczasowego
"wyłączania" niektórych linii kodu. PHP obsługuje 3 metody oznaczania
komentarzy - 2 z nich znane są z języków C/C++ a jedna z powłok (shell)
systemów Uniksowych. Poniższe 2 metody służą do oznaczania, że tekst od
danego miejsca do końca linii jest komentarzem:
<?
echo "To jest test komentarzy"; // Ta metoda znana jest z języków C/C++
echo "A to drugi test"; # A ta z powłok Uniksowych
?>
Ostatnia metoda, także znana z języków C/C++, służy do oznaczania wielu
linii jako komentarz. Należy przy niej pamiętać, aby nie zagnieżdżać
wewnątrz siebie takich komentarzy ponieważ może to doprowadzić do
nieprawidłowego funkcjonowania skryptów.
<?
echo "Test komentarzy"; /* Tu jest początek komentarza
tu dalej trwa
a tu się kończy */
?>
Zmienne
Jeśli ktoś nie spotkał się jeszcze z pojęciem zmiennej, to postaram się to
wyjaśnić. Otóż zmienna jest to identyfikator znakowy, któremu przypisano
jakąś wartość. W języku PHP zmienne oznacza się za pomocą znaku dolara ('$')
przed wspomnianym identyfikatorem. Obsługa zmiennych w PHP jest uproszczona
do minimum. W "dużych" językach programowania zmienne trzeba najpierw
inicjować (przy czym z góry trzeba określić typ zmiennej), zmienne tekstowe
muszą mieć z góry ustalony rozmiar itp. W PHP nie jest to konieczne. Zmienna
jest inicjalizowana (to znaczy rezerwowany jest dla niej pewien obszar w
pamięci) przy pierwszym jej użyciu. Nazwy zmiennych muszą zaczynać się od
litery (dużej lub małej) lub "underscore" (dolna kreska - '_') a dalej mogą
się składać z dowolnej ilości liter, cyfr i znaków o kodzie ASCII powyżej
127. Przy nazwach zmiennych respektowana jest wielkość znaków - zmienne
$Test i $test to dwie różne zmienne. Oto przykład przypisywania wartości
zmiennym i wykorzystanie ich w poleceniu echo:
<?
$nazwa = 1; // Zmiennej "nazwa" przypisywana jest wartość liczbowa 1
$druga_nazwa = "Tekst"; /* Zmiennej "druga_nazwa" przypisany jest ciąg
znaków "Tekst" */
$trzecia_nazwa = $nazwa; /* Zmiennej "trzecia_nazwa" przypisywana jest
wartość zmiennej "nazwa" */
echo "To jest $druga_nazwa"; /* Powinien wyświetlić się napis "To jest Tekst"
*/
echo '$druga_nazwa'; // Powinien wyświetlić się napis "$druga_nazwa"
echo $nazwa; // Powinna wyświetlić się cyfra 1
?>
W powyższym przykładzie można zauważyć, że parametr dla polecenia echo można
podawać zarówno w cudzysłowach jak i apostrofach. Jednak te parametry nie są
sobie równoznaczne. W przypadku cudzysłowów zmienne zawarte między nimi są
zamieniane na ich wartość, a w przypadku apostrofów zmienna pozostaje swoją
nazwą (jak można zauważyć w powyższym przykładzie).
Typy zmienych
W PHP zmienne mają następujące typy:
liczby całkowite (integer)
liczby rzeczywiste (double)
ciągi (string)
tablice (array)
obiekty (object)
Dodatkowo PHP potrafi konwertować zmienne całkowite zapisane w różnych
formatach liczbowych.
<?
$a = 1234; # liczba dziesiętna
$a = -123; # liczba ujemna
$a = 0123; # liczba ósemkowa (równoznaczne z dziesiętnym 83)
$a = 0x12; # liczba szesnastkowa (równoznaczne z dziesiętnym 18)
?>
Zmiana typu
Zazwyczaj nie jest konieczne określenie typu zmiennej - PHP sam to ustala,
zależnie od kontekstu. Przykład:
<?
$blah = "0"; // $blah jest ciągiem (ASCII 48)
$blah++; // $blah jest ciągiem "1" (ASCII 49)
$blah += 1; // $blah jest teraz wartością całkowitą (2)
$blah = + 1.3; // $blah jest wartością rzeczywistą (1.3)
$blah = 5 + "10 Malutkich Świnek"; // jest wartością całkowitą (15)
$blah = 5 + "10 Małych Świń"; // jest wartością całkowitą (15)
?>
Podczas przypisywania zmiennej nowej wartości, poprzednia wartość jest
oczywiście zamazywana. W takim przypadku typ zmiennej ustalany jest od nowa.
Jeśli jednak zachodzi potrzeba zmiany typu lub PHP błędnie rozpoznaje typ,
to można tego dokonać za pomocą rzutowania (cast - efekt jest jednorazowy)
lub za pomocą funkcji settype (efekt trwały).
Rzutowanie typów odbywa się przez podanie nowego typu w nawiasie przed
zmienną lub wartością, której typ chcemy zmienić. Na przykład:
<?
$liczba_calkowita = 10;
$liczba_rzeczywista = (real) $liczba_calkowita;
?>
Dozwolone typy rzutowań:
(int), (integer) - rzutuj do typu całkowitego
(real), (double), (float) - rzutuj do typu rzeczywistego
(string) - rzutuj do ciągu
(array) - rzutuj do tablicy
(object) - rzutuj do obiektu
Drugim sposobem, trwałym, jest użycie funkcji settype. Funkcja ta pobiera 2
argumenty. Pierwszym jest nazwa zmiennej do ustalenia typu, a drugim ciąg
określający nowy typ zmiennej. Te typy to:
"integer"
"double"
"string"
"array"
"object"
Funkcja zwraca wartość "true" gdy wszystko poszło pomyślnie. W przeciwnym
razie zwracana jest wartość "false". Przykład:
<?
$liczba = 10.3;
echo "$liczba <br>"; // Wyświetlona wartość to "10.3"
settype($liczba, "integer");
echo "$liczba <br>"; // Wyświetlona wartość to "10"
?>
Predefiniowane zmienne
W każdym skrypcie PHP dostępne jest kilka zmiennych, których wartość jest
ustalana na podstawie zmiennych środowiskowych serwera WWW. Dostępne są jak
zwykłe zmienne - ze znakiem dolara przed nazwą
Zmienne ustawiane przez serwer WWW:
GATEWAY_INTERFACE - Informacja o specyfikacji CGI używanej przez serwer, np.
'CGI/1.1'.
SERVER_NAME - Nazwa hosta serwera na którym skrypt jest uruchamiany. Jeśli
skrypt pracuje na wirtualnym hoście, to zmienna przyjmie jako wartość nazwę
wirtualnego hosta.
SERVER_SOFTWARE - Ciąg identyfikujący serwera podawany przy odpowiadaniu na
zapytania
SERVER_PROTOCOL - Nazwa i numer wersji protokołu za pomocą którego wysłano
zapytanie o stronę, np. 'HTTP/1.0';
REQUEST_METHOD - Metoda zapytania użyta do uzyskania dostępu do strony, np.
'GET', 'HEAD', 'POST', 'PUT'.
QUERY_STRING - Ciąg zapytania (jeśli takowy istnieje) za pomocą którego
połączono się ze stroną.
DOCUMENT_ROOT - Katalog główny drzewa dokumentów spod którego skrypt jest
wykonywany - jest to ustawienie z pliku konfiguracyjnego serwera.
HTTP_ACCEPT - Nagłówek z aktualnego zapytania, jeśli taki istnieje.
HTTP_ACCEPT_CHARSET - Zawartość nagłówka "Accept-Charset" z aktualnego
zapytania, jeśli taki istnieje, np. 'iso-8859-1,*,utf-8'.
HTTP_ENCODING - Zawartość nagłówka "Accept-Encoding" z aktualnego zapytania,
jeśli taki istnieje, np. 'gzip'.
HTTP_ACCEPT_LANGUAGE - Zawartość nagłówka "Accept-Language" z aktualnego
zapytania, jeśli taki istnieje, np. 'en'.
HTTP_CONNECTION - Zawartość nagłówka "Connection" z aktualnego zapytania,
jeśli taki istnieje, np. 'Keep-Alive'.
HTTP_HOST - Zawartość nagłówka "Host" z aktualnego zapytania, jeśli taki
istnieje.
HTTP_REFERER - Adres strony (jeśli taka była), która wskazała przeglądarkę
do tej strony. Wartość ta jest ustawiana przez przeglądarkę - nie wszystkie
to robią.
HTTP_USER_AGENT - Zawartość nagłówka "User-Agent" z zapytania, jeśli taki
istnieje. Jest to ciąg informujący o przeglądarce która została użyta do
obejrzenia bieżącej strony, np. Mozilla/4.5 [en] (X11; U; Linux 2.2.9 i586).
Można użyć funkcji get_browser() aby dopasować funkcjonalność strony do
przeglądarki użytkownika.
REMOTE_ADDR - Adres IP z którego użytkownik ogląda bieżącą stronę.
REMOTE_PORT - Port używany do komunikacji pomiędzy użytkownikiem a serwerem.
SCRIPT_FILENAME - Ścieżka do aktualnie wykonywanego skryptu.
SERVER_ADMIN - Wartość podana dla opcji SERVER_ADMIN w konfiguracji serwera
WWW. Jeśli skrypt działa na wirtualnym serwerze, to będzie to wartość podana
dla tego wirtualnego serwera.
SERVER_PORT - Port na serwerze którego użyto do połączenia. Dla normalnych
połączeń będzie to '80'.
SERVER_SIGNATURE - Ciąg zawierający wersję i nazwę wirtualnego hosta który
jest dodawany do stron generowanych przez serwer.
SCRIPT_NAME - Zawiera ścieżkę do aktualnie wykonywanego pliku. Jest to
przydatne do skyptów, które muszą wskazywać samego siebie.
REQUEST_URI - URI który został podany aby uzyskać dostęp do tej strony.
Zmienne ustawiane przez PHP:
argv - Tablica argumentów przkazywanych do skryptu. Jeśli skrypt jest
uruchamiany z linii poleceń, to zmienna ta daję dostęp do argumentów w stylu
języka C. Jeśli jest wywołany przez metodę GET, to zmienna ta zawierać
będzie ciąg parametrów (query string).
argc - Zawiera liczbę parametrów podanych podanych do skryptu w linii
poleceń (jeśli skrypt został wywołany z linii poleceń).
PHP_SELF - Nazwa pliku aktualnie wykonywanego skryptu, względna do katalogu
głównego dokumentów. Ta zmienna jest niedostępna jeśli PHP jest uruchamiany
z linii poleceń.
HTTP_COOKIE_VARS - Tablica asocjacjna zmiennych przekazanych do skryptu
przez HTTP cookies. Dostępna tylko jeśli włączone zostało śledzenie
zmiennych przez ustawienie w konfiguracji PHP opcji track_vars lub komendą
<?php_track_vars?>.
HTTP_GET_VARS - Tablica asocjacjna zmiennych przekazanych do skryptu przez
metodę GET. Dostępna tylko jeśli włączone zostało śledzenie zmiennych przez
ustawienie w konfiguracji PHP opcji track_vars lub komendą
<?php_track_vars?>.
HTTP_POST_VARS - Tablica asocjacjna zmiennych przekazanych do skryptu przez
metodę POST. Dostępna tylko jeśli włączone zostało śledzenie zmiennych przez
ustawienie w konfiguracji PHP opcji track_vars lub komendą
<?php_track_vars?>.
Stałe
W PHP występują także tzw. stałe, czyli identyfikatory znakowe, których
wartości nie można zmienić. Stałych, w odróżnieniu od zmiennych, używa się
bez znaku dolara na początku. W PHP występuje kilka zmiennych ustawianych
przez parser:
__FILE__ - Nazwa pliku ze skryptem który jest aktualnie przetwarzany. Jeśli
stała ta użyta jest wewnątrz pliku który został zainkludowany (o poleceniu
include w dalszej części kursu), to podana zostanie nazwa pliku
zainkludowanego, a nie pliku nadrzędnego.
__LINE__ - Numer linii w skrypcie która aktualnie jest przetwarzana. Jeśli
stała ta użyta jest wewnątrz pliku który został zainkludowany, to podany
zostanie numer linii przetwarzanej w pliku zainkludowanym.
PHP_VERSION - Ciąg reprezentujący wersję parsera PHP aktualnie używaną.
PHP_OS - Nazwa systemu operacyjnego na którym uruchamiany jest parser PHP.
TRUE - Logiczna wartość prawdy.
FALSE - Logiczna wartość fałszu.
Stałe mogą być definiowane przez użytkownika za pomocą funkcji define(),
która przyjmuje 2 parametry: nazwę stałej i wartość do niej przypisaną.
Przykład:
<?
define("STALA", "Hello world.");
echo STALA; // Wyświetla "Hello world."
?>
|
|
 |
|
MENU